İş Yerlerinde İş Yeri Hekimi ve İş Güvenliği Uzmanı Bulundurma Zorunluluğu Hakkında Bilgilendirme
Ülkemizde iş sağlığı ve güvenliği, 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ile düzenlenmektedir. Bu kanun, hem kamu kurumlarını hem de özel sektörü kapsayacak şekilde, iş yerlerinde iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin sağlanmasını zorunlu kılmaktadır.
Yükümlülüklerin Kapsamı ve Yürürlüğe Giriş Tarihleri:
-
Tehlikeli ve Çok Tehlikeli Sınıftaki İş Yerleri: Çalışan sayısına bakılmaksızın, tüm tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta yer alan iş yerleri, iş güvenliği uzmanı ve iş yeri hekimi görevlendirmek zorundadır. Bu yükümlülük, 1 Ocak 2014 tarihinden itibaren yürürlüktedir.
-
50'den Fazla Çalışanı Olan Az Tehlikeli İş Yerleri: Bu iş yerleri için iş güvenliği uzmanı ve iş yeri hekimi bulundurma zorunluluğu, kanunun yayımlandığı tarihten itibaren altı ay sonra yürürlüğe girmiştir.
-
50'den Az Çalışanı Olan ve Az Tehlikeli Sınıfta Yer Alan İş Yerleri ile Kamu Kurumları: Bu kapsamdaki iş yerleri için iş güvenliği uzmanı ve iş yeri hekimi görevlendirme yükümlülüğü, 31 Aralık 2024 tarihinde yürürlüğe girmiştir.
İşverenlerin Yükümlülükleri:
İşverenler, iş yerlerinde iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin sağlanması için aşağıdaki yöntemlerden birini seçebilirler:
-
Kendi Bünyesinde Görevlendirme: İşveren, çalışanları arasından gerekli niteliklere sahip iş güvenliği uzmanı ve iş yeri hekimi görevlendirebilir.
-
Hizmet Alımı: İşveren, Ortak Sağlık ve Güvenlik Birimleri (OSGB) veya Çalışan Sağlığı Merkezleri (ÇASMER) gibi yetkilendirilmiş kuruluşlardan hizmet alabilir.
-
İşveren veya İşveren Vekilinin Üstlenmesi: 50'den az çalışanı olan ve az tehlikeli sınıfta yer alan iş yerlerinde, işveren veya işveren vekili, Bakanlıkça ilan edilen eğitimleri tamamlayarak, işe giriş ve periyodik muayeneler hariç iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerini kendileri yürütebilirler.
Cezai Yaptırımlar:
İş sağlığı ve güvenliği hizmetlerini sağlamayan işverenler, idari para cezalarıyla karşılaşabilirler. Örneğin, 2025 yılı itibarıyla, 50'den az çalışanı olan az tehlikeli sınıftaki iş yerlerinde iş güvenliği uzmanı veya iş yeri hekimi görevlendirmemenin cezası, ihlalin olduğu her ay için 88.663 TL olarak belirlenmiştir.
Sonuç:
İş sağlığı ve güvenliği, hem çalışanların sağlığı hem de iş yerlerinin verimliliği açısından kritik bir öneme sahiptir. İşverenlerin, yasal yükümlülüklerini yerine getirerek, iş yerlerinde güvenli ve sağlıklı bir çalışma ortamı sağlamaları büyük önem taşımaktadır.
