KEFALET KANUNU:
06.06.1934 tarih ve 2489 sayıl Kefalet Kanunu ile kanun kapsamındaki idare ve kuruluşlarda para ve kıymet ayniyatı alıp veren ve elinde tutan; memur, sözleşmeli personel ve işçiler (geçici işçiler hariç) için müteselsil kefalet usulü kabul edilmiştir.
KANUN KAPSAMINDAKİ İDARELER:
10.12.2003 tarih ve 5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanununa ekli (I) ve (II) sayılı cetvellerde yer alan kamu idareleri ile bu idarelere bağlı döner sermayeli kuruluşlar ile Tütün, Tütün Mamulleri, Tuz ve Alkol İşletmeleri A.Ş. Genel Müdürlüğü ve bağlı ortaklıkları. (mevcut statüleri devam ettiği sürece.)kanun kapsamında yer almaktadır.
KEFALET SANDIĞI:
Kefalet Kanunu ile kabul edilen müteselsil kefalet usulünün yürütülmesi maksadı ile oluşturulmuş Kanun Maliye Bakanlığı’nın bağlı kuruluşu olan KEFALET SANDIĞI,kefalete tabi personelden benzer riske eşit aidat ilkesi ile topladığı aidatları kanunun izin verdiği finansal araçlarla değerlendirmek, zimmet vukuunda Hazine zararını karşılamak ve zimmeti ilgilisinden takip ve tahsil etmek ve Devlet Hazinesini zimmet ve ihtilasa karşı teminat altına almakla görevlidir.
İLK DEFA KEFALETE TABİ OLACAKLAR İÇİN NE GİBİ İŞLEM YAPILIR?
Bağlı bulundukları birimlerce “ilk defa kefilli göreve başlayanlar için ilgili form doldurularak saymanlık/muhasebe birimine gönderilir. Taşınır kayıt yetkilisi olan personele KBS maaş bilgi giriş ekranı/kesinti kısmından, kefalet giriş aidatı kesintisi yapılır. Taşınır kontrol yetkilisi olan personel için KBS maaş sisteminden herhangi bir işlem yapılmaz.
KEFALET AİDATI NE KADARDIR?
Kefalet aidatı giriş aidatı ile aylık aidattan meydana gelir.
GİRİŞ AİDATI : (1500)gösterge rakamının memur aylıklarına uygulanan katsayı ile çarpımı sonucu bulunan tutardır. Giriş aidatı, kefalete bağlı görevde tam olarak alınan ilk maaş veya ücretten başlamak üzere dört eşit taksitte kesilir.
Örnek : Kasım ayı 2019 yılı için giriş aidatı:1500 x 0,138459*=207,69-TL olan toplam giriş aidatı 4 eşit taksitle; aylık 207,69:4=51,92-TL taksitler halinde maaş veya ücretten kesilir.
AYLIK AİDAT : (100)gösterge rakamının memur aylıklarına uygulanan katsayı ile çarpımı sonucu bulunan tutardır. Aylık aidat, giriş aidatının tamamının kesilmesini izleyen aydan itibaren her ay maaş veya ücretten kesilir.
Örnek : Kasım ayı 2019 yılı için aylık aidat:100 x 0,138459 =13,84 TL
GECİCİ VEYA VEKALETEN KEFALETE BAĞLI GÖREV YAPANLAR İÇİN NE GİBİ İŞLEM YAPILIR?
Kendisine vekalet suretiyle kefalete bağlı görev verilenler ile dört ayı aşmamak kaydıyla geçici olarak görevlendirilenler;
1- (1500)gösterge rakamının memur aylıklarına uygulanan katsayı çarpımı sonucu bulunan tutar kadar teminat alınır. Alınan teminat Sandığa gönderilmeyip saymalık/muhasebe birimi tarafından emanet hesaplarda tutulur.
2- Kefalet Sandığı’na kişinin kadrosu, ad ve soyadı, emanete alınan tutar ve yevmiye tarihi ile başlama tarihinin yazıldığı bilgilendirme gönderilir.Bu kişilere kefalet cüzdanı çıkartılmaz.
3- Bunların kefaletli görevi sona erdiğinde yapılacak kontrolden sonra kişinin zimmet suçunun çıkmaması durumunda Saymanlığın Emanet Hesabında tutulan teminat kişiye iade edilir ve Sandığa yazı ile bilgi verilir.
4- Geçici olarak veya vekalet suretiyle tayin olunanlar kefalete bağlı memurlardan iseler, ayrıca kefalet aranmaz; aylık aidatlarını ödemeye devam ederler.
KEFİLLİ GÖREVDEN AYRILANLARIN PARASI NE ZAMAN ÖDENİR?
Kefalet Kanununun 2. Maddesine göre mahsup edilen tutarlar düşüldükten sonra kalanın ilk yarısı son 3 yıllık faizi ile (01.01.2009 tarih ve bu tarihten sonra ayrılanlar için) birlikte;
– vefat edenler varisleri ile emekli olanlara bir ay içinde,
– Bunlar dışındaki nedenlerle kefaletli hizmetten ayrılanlara ise izleyen yılın Mart ayı sonuna kadar geri verilir.
Kalanın diğer yarısı ise üç yıl içinde tahakkuk eden şahsına ait zimmetlerle sandıktan ayrıldıktan önceki sürelere ait ve 4. Maddeye göre kendine düşen zararlar karşılığı olarak alıkonulur. Üç yılın sonunda varsa yukarıda yazılı zimmetler mahsup edildikten sonra kalan tutar, üç yıllık faiziyle birlikte alacaklıya iade edilir.
İlk yarı tutarı ödenmeden önce tekrar kefaletli hizmete geçenlere yukarıda belirtilen ödemeler yapılmaz. Ancak, ilk yarı tutarını aldıktan sonra üç yıl içinde tekrar kefilli hizmete geçenlerin Sandıkta kalan diğer yarı tutarı, bu hizmetleri süresince sermaye olarak Kefalet Sandığında kalır.
Kefaletli hizmette üç yıldan daha az görev yapılması halinde görev süresi kadar faiz uygulanır.
Örneğin: 2019 yılının herhangi bir ayında kefaletli bir görevden ayrılarak kefaletsiz bir göreve atananların birinci yarı kefalet aidatları 2020 yılı Mart ayında ödemesi yapılır. Kalan yarısı ayrıldıkları tarihten itibaren üç yılı doldurması ile ikinci yarı olarak 3 yıllık faizi ile birlikte ödenir.
Kefilli memurun bağlı olduğu saymanın yada harcama yetkilisinin yapacağı inceleme sonucunda kefilli görevinden kaynaklanan zimmet suçunun bulunmaması durumunda, kişiye ait kefalet cüzdanına tüm aidatlar işlenerek, kuralına uygun düzenleyeceği “Reddiyat Tahakkuk Varakası” na eklenerek Kefalet Sandığına gönderildiğinde ödeme işlemi başlatılır.
Birinci Yarı Aidatın Ödenebilmesi İçin:
1- Kefaletli görevden ayrılan personelin yazılı olarak müracaatta bulunması
2- Reddiyat Tahakkuk Varakası düzenlenmesi
3- Kefalet Cüzdanı aidatlarının toplanıp tasdik edilerek gönderilmesi
( Saymanlık/Muhasebe birimi tarafından kullanılan sistemden ”Yıllara Göre Kefalet Kesintisi” tablosunu indirip yazı ekine eklemeleri gerekir.)
4- Kefaletli görevi yürütürken vefat eden personeller için vereselerinin veraset ilamını gönderilmesi gerekmektedir.
CEZALAR:
Kefalete bağlı memur ve müstahdemlerin maaş ve ücretlerinden kefalet karşılığını zamanında kesmeyen veya kestiği halde kefalet sandığı hesabına yatırmayan, bordro ve makbuzlarını düzenli bir şekilde her üç aylık dönemler sonunda Kefalet Sandığına göndermeyen muhasiplerin maaş veya ücretlerinin 1/4 ü muhasip cezası olarak,tekrarı halinde maaş veya ücretinin yarısı muhasip cezası olarak kesilerek sandık hesabına gelir kaydolunur.
ZİMMET ve İHTİLAS:
Kefaletli personelin zimmet durumunda mensup olduğu dairece mallarına ihtiyati haciz koydurarak zararların tahsili temin edilir. Zimmet ve ihtilasları anlaşılanlar derhal usulüne göre hizmetten çıkarılır ve haklarında ayrıca kovuşturma yapılır.
Söz konusu kişilerin zimmete konu para, menkul kıymet ve ayniyatı teslim etseler dahi bir daha kefilli işlerde çalıştırılmaması ve durumun ilk aşamasında Sandığa bilgi verilmesi yönünde Sayman ve Harcama birimi yetkilisini sorumlu kılmıştır.
Teftiş ve denetim görevlerini ihmal ederek veya herhangi bir suretle kusurda bulunarak, zimmet ve ihtilas suçunun oluşmasına neden olan saymanların müşterek sorumlu sıfatıyla tazmin ile mahkum edildikleri takdirde bunlardan tahsil olunacak meblağ dahi Kefalet Sandığına aittir. Zimmete geçirilen ve ihtilas edilen para ve menkul kıymetlerle ayniyattan doğan Kefalet Sandığının alacakları Devlet alacakları gibi rüçhanlıdır. Zimmete para geçiren memur Kefalet Sandığına bağlı ise, Sandıkça kesinleşmiş zimmetin ödenmesi için aşağıda yazılı belgelerin hazırlanması gerekir. Bu belgeler;
1 – Kesinleşmiş onaylı Yargıtay ilamı,
2 – Onaylı kefalet cüzdanı, yoksa onaylı liste,
3 – Reddiyat evrakı,
4 – Zimmetli kişiye ait (varsa) taşınır ve taşınmazlarına haciz konularak, eğer yoksa mahkemeden alınacak aciz belgesi (hiçbir taşınır ve taşınmaz malının olmadığı)
ZİMMETLERİN ALACAKLI DAİREYE ÖDENMESİ NASIL OLUR?
Kefilli personelin zimmet ve ihtilasları hakkında Ağır Ceza Mahkemesince verilmiş ve Yargıtay’ca onaylanmış ilamların asılları ya da tasdikli örneklerinin, icra dairesi takip dosya nosu ile kişinin ikametgâhı ve zimmete mahsuben yapılan tahsilat tutarı hakkında bilginin çaldırma, düşürme vs. sebeplerden dolayı kefilli personelin ihmalinden doğma bir zarar olup zimmet mahiyetini arz etmeyen ya da devlete ait olmayan alacaklar ve mahkeme harç ve masrafları Sandık sermayesinden ödenmeyeceğinden, ödenecek tutarın tespitine esas olmak üzere zimmetin vukuu tarihi ile mahiyeti hakkında bilgi ile kefilli memura ait kefalet cüzdanının Saymanlıklarca ya da harcama birimince Sandığa gönderilmesi sonucunda Kanunun 4. maddesi gereği zimmet tutarı Kefalet Kanununun emrettiği süre içinde Sandıkça o daireye öd
Kefalet Reddiyat Varakası indirmek için tıklayınız.
Saymanlığa yazılan iade üst yazı örneği için tıklayınız.
